Kamerdyner

W Kłaninie na Kaszubach rodzi się Mateusz, nieślubny syn junkra Hermana von Kraussa i pokojówki Łucji Kroll, która umiera przy porodzie. Rodzicami chrzestnymi dziecka zostają kaszubski działacz Bazyli Miotke i jego żona Urszula.

Herman wyjeżdża na placówkę dyplomatyczną, a majątkiem zarządza jego brat Fryderyk. Mateusz koresponduje z Bazylim, a pod koniec 1918 r. kończy naukę i wraca do pałacu. Spotyka Maritę, która wyrosła na piękną dziewczynę.

Oburzeni napadem Kaszubi łapią byłego nauczyciela Schmidta oraz Jungego i Formelę. Wściekły tłum postanawia złapanych powiesić. Gerda, chcąc przeciąć romans Marity, wysyła ją do Berlina, a Mateusza zatrudnia jako kamerdynera.

Marita wychodzi za mąż za Gustawa, a ślub zakłóca Mateusz, który na organach gra shimmy. Herman słucha przez radio przemówienia Hitlera. Schmidt, Junge i Formela sporządzają listę Polaków i Kaszubów do likwidacji.

Gerda ratuje Mateusza, który znowu trafia jako kamerdyner do pałacu. Mateusz, jadąc rowerem do Neustadt, jest świadkiem masowego mordu w Piaśnicy. Akcją dowodzi Schmidt. Wśród Selbstschutzów dokonujących egzekucji są znani Mateuszowi Kaszubi.